ع.م.اسکندری
با تمامیت خواهی به جایی
نمی رسید!
*******************************
توزیع شناسنامه های الکترونیک و
درج هویت "افغان" باز هنگامه ساز شده است. با آنکه همه میدانند که در
شرایط جنگی کنونی توزیع شناسنامه ها در اطراف کشور بخصوص در مناطق قبایلی و پشتون
نشین کشوراصلا عملی نیست.
چرا؟ و مسئله در کجاست؟
افغانستان با جغرافیای کنونی یک
کشور طبیعی نیست. بلکه در اثر توافق دو امپراطوری بزرگ قرن نزدهم یعنی بریتانیای
کبیر و روسیهء تزاری شکل گرفته است که در عمل یک منطقهء حایل میان ساحهء نفوذ دو
امپراطوری و مقطوعهء کوچکی از خراسان قبلی است.
دومین خصوصیت دیگر این کشور دراین
است که متشکل از اقلیت های قومی و تباری است؛ که بیش از بیست قوم و صدها قبیله در
آن زندگی میکنند.
یعنی که افغانستان کشور اقلیت هاست:
- هیچ یکی از اقوام ساکن کشور
اکثریت بیش از پنجاه در صد نفوس را نمی سازد.
- بدنه اصلی اکثر اقوام بزرگ
باشندهء افغانستان در بیرون از مرزهای افغانستان سکونت دارند.
در افغانستان از زمان موجودیت آن
منحیث یک جغرافیای مستقل، جدال همیشه بر سر نحوهء "ملت سازی" درین کشور بوده است.
ایلیت شوونیست پشتون یا همان پشتونیستها از زمان عبدالرحمن تا اکنون
در پی آن بوده اند که تا بر بنیاد تیوری اضمحلال یا ادغام و حتی محوسایر هویتها در
هویت پشتونی ملت واحد "افغان" را بسازند؛ ولی ایلیت سایر اقوام و بعضا
برخی از روشنفکران ترقی پسند پشتون در صدد
آنند تا ملت سازی در افغانستان بر بنیاد تیوری همگرایی، همدیگر پذیری و کثرت
فرهنگی آنچنانیکه در اکثر کشورهای کنونی شکل گرفته است؛ شکل بگیرد.
تقریبآ همه نخبه گان تمامیت خواه
پشتون زمانیکه بحث علمی برسر هویت قومی خود دارند، همه استدلال میکنند که پشتون و
افغان یک قوم واحد است که چنین نیزهست؛ ولی زمانیکه بحث سیاسی میکنند و از
"وحدت ملی" حرف میزنند، همه باشندگان افغانستان را افغان خطاب میکنند.
ولی منظور شان از افغان همان پشتون و ازافغانستان همان پشتونستان است. در پهلوی
سایر عوامل یک عامل اساسی مخالفت روشنفکران غیر پشتون در مقابل کلمهء "افغان"
همین تبلیغات پشتونیستهاست که طی یک و نیم دههء اخیر براه انداخته اند.
من مخالف داشتن حق حاکمیت مستقل
برای پشتونها در منطقه نیستم. بلکه هم پشتونها و هم بلوچها حق دارند کشورهای مستقل
خود را داشته باشند. ولی از افغانستان کنونی چه بدین نام یاد شود یا بنام
خراسان، آریانا و یا هرنام دیگری نمیتوان پشتونستان یا تاجیکستان یا ازبیکستان یا
بلوچستان ساخت.
تمامیت خواهان باید بدانند که زمان
یکسان سازی هویتها گذشته است. خواسته زمان ما پذیرش تکثرفرهنگی، قومی و زبانی است.
کما اینکه:
هیچ قومی قادر نیست قوم دیگری را درین جغرافیا محو
و بابود سازد.
شوونیستهای تمامیت خواه شاید
نمیدانند که حتی با درج کلمهء "افغان" در شناسنامه هم نمی توانند از
افغانستان یک کشور تک قومی و تک هویتی یا "پشتونستان" بسازند.
اصرار بر تحمیل هویت خودی بر
دیگران نه تنها که یک کار اخلاقی نیست، بلکه باعث جنگهای قومی و در نهایت باعث از
هم پاشیدن جغرافیای کنونی کشور میگردد؛ که
به نفع هیچ یکی از اقوام باشندهء افغانستان کنونی نیست.
حرف آخر اینکه:
با تمامیت خواهی بجایی نمیرسید.
ما راهی دیگری جز همدیگر پذیری بر
بنیاد حق شهروندی و احترام به تکثر فرهنگی و قومی کشور نداریم.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر